þriðjudagur, ágúst 08, 2006

Hugleiðingar um ,,ofurlaun" á Íslandi

Að undanförnu hefur mikið verið rætt um ójöfnuð í þjóðfélaginu. Ef marka má blað Frjálsrar verslunar eru rúmlega 50 einstaklingar með meira en tvær miljónir á mánuði í laun fyrir sína vinnu og eru margir þeirra bankamenn. Á sama tíma eru lægstu laun 100-200 þúsund krónur á mánuði.

Sumir segja það ósanngjarnt þegar bilið á milli þessarra launahópa er svona mikið. Aðrir telja að það sé ,,bara rugl" að bankamenn fái svona há laun. Enn aðrir vilja meina að slíkt ósamræmi ógni ,,þjóðarsátt" þar sem slík þróun sé forsenda stéttaskiptingar í landinu. Að síðustu tala ýmsir um að engum sé hollt að eiga svona mikla peninga og einunugis til marks um græðgi viðkomandi.

En mikilvægt er að átta sig á einu.

Bankarnir hafa skapað þjóðarbúinu meiri peninga en nokkur önnur atvinnugrein á undaförnum árum. Elja og hugvitsemi einstaklinganna sem þar vinna hefur skapað þennan auð. Sérstaklega er hér um að ræða vinnu innan ákveðinna deilda í bönkunum.

Því er eðlilegt að spyrja sig hvort ekki sé sanngjarnt að þessir aðilar njóti þeirra ávaxta sem vinna þeirra skapar. Í þessu samhengi er mikilvægt að gera sér grein fyrir því að þetta fjármagn sem bankarnir skapa er ekki tekið úr einhverjum tæmandi potti. Því er enginn hlunnfarinn þó aðilar innan bankanna fái há laun. Enginn þeirra er að taka laun frá öðrum í þjóðfélaginu.

Hvað fæst með því að skattleggja eða veita hálaunamönnum lægri laun? Eiga bankafyritækin sjálf að fá þessa peninga sem ellegar gætu verið greiddir í laun? Á ríkið að taka aukalega af hálaunamönnum þegar rannsóknir sýna að slíkt veitir ekki auknar skatttekjur? (Sem er einhver hagfræði sem ég kann ekki nánari skil á)

Ekki er gott að sjá ávinningin af því

Mergurinn málsins er sá að umræðan er sprottin upp vegna öfundar. Hin ímyndaða þjóðarsátt er byggð á því að enginn megi hafa það of gott því slíkt sé svindl eða ósanngjarnt. Manni leyfist að efast um að slík rök standist í ,,siðmenntuðu" þjóðfélagi.

Hver sem er getur keppst að því að reyna að fá sem hæst laun. Slíkt er vel gerlegt í landi eins og Íslandi þar sem langflestir hafa tækifæri til þess að keppast að því að koma sér áfram á atvinnumarkaði, t.d. með því að mennta sig meira.

Siðan er líka hægt að vera sáttur við sitt hlutskipti og njóta þess að vera til án þess að láta ásókn í efnislegar þarfir stjórna sínu lífi.

Ég er farinn að horfa á Seinfeld. Hann er fyndinn.

11 Comments:

Anonymous Nafnlaus said...

Ég held reyndar að fólki almennt finnist ekkert athugavert við það að menn sem skapi auð (sem er skemmtilega orðað, því að auðvitað er það oftast þannig að aðrir skapa auðinn, en hinir viðskiptafróðu kaupa og selja það sem þeir telja arðsamt) en allavegana. Það sem ég held að fari mest fyrir brjóstið á fólki er þegar menn finna smugur framhjá því að borga skattana sína (og jú við suma á það að þeir búa í útlöndum og greiða þar skatt en um aðra á slíkt ekki).
Ég held hins vegar að það þurfi að tala um hlutina í stærra samhengi, þ.e. að flest viljum við líka að fólk sem vinnur með fólki en ekki fjármagn fái hærri laun, bæði á sjúkrahúsum, elliheimilum og þeir sem taka að sér kennslu svo að dæmi séu tekin.
Það ætlar enginn að segja mér að hálaunamenn séu svo uppteknir af tölum og prósentum að þeir vilji ekki að sínir öldnu eða veiku ættingjar fái skerta þjónustu af því að það er svo illa mannað. Eða að þeir líti ekki með þakkarskuld til þeirra kennara sem tróðu þeim í gegnum stærðfræði á sínum tíma.
Hér er enginn undanskildur því ef að það er samdóma álit landsmanna eins og virðist vera, að laun þessara stétta séu skammarleg.
Hún Linda sagði að hún yrði sennilega með 150 þúsund í mánaðarlaun í haust fyrir það að ala að hluta upp börn fólks í Laugarnes (og ekki er það lágtekjufólk), 150 þúsund - ég færi ekki fram úr rúminu fyrir 150 þúsund til að taka að mér þessa erfiðu vinnu.
Og það er jú þannig í flestum tilfellum að fólk borgar sömu skattaprósentu og þannig greiða hátekjumenn fleiri krónur í kassann í hverjum mánuði, en er ekki allt í lagi að menn segi ,,Hey ég er með 15 milljónir á mánuði og nú er komið að mér að borga samfélaginu sem hefur hjálpað mér að komast hingað".
Björgólfur eldri talaði nú um það að mig minnir á þar síðasta ársþingi Samfylkingarinnar að hans líkir ættu að taka einnig við þeirri ábyrgð sem fylgdi frelsinu og þeim gróða sem þess vegna einkenna þessi fyrirtæki.
Hefði hann og þeir feðgar ekki getað haft forystu um það að semja hér um sátt við ríkisvaldið og launþega?
Ríkið þorir auðvitað ekki að gera neitt, hrætt við að menn skrái eignir sínar í skattaparadís - ég held að það séu 2-3 ár síðan ég kom með þessa hugmynd og þá hugmynd sem nú er byrjað að tala um - að gera eitthvað gegn þessum skattaparadísum (efast þó um að ég hafi verið sá fyrsti) og þá sögðu menn nú að það væri lítil hætta á þeirri launaþróun sem nú er ljós.
Eða hvað á að gera?
Tala um þetta að ári og þá segja fjármagnseigendur ,,Nei, ekki níðast á okkur... hærri skattaprósenta skilar ekki meiri skattpeningum". Það er bullshit þróun sem hefur gengið of lengi.
Hér þurfa allir að fórna einhverju
og vonandi kemur ríkið til móts við viðskiptalífið með því að afnema tolla og höft á landbúnaði sem gefur þá af sér fleiri tækifæri og viðskiptamenn geta sest á veitingarhús í Reykjavík og bragðað á krókódílakjöti, spænskri hráskinnu og öðru lostæti.
Ástæðan fyrir þessu catch 22 ástandi er auðvitað, að hér sagði enginn ,,OK, við gefum ykkur frelsi til að skapa auð - svo að þið verðið ríkir og til að byggja upp ákveðið þjóðfélag... þar sem menn þurfa ekki ð vera hugsjónamenn til að kenna og þar sem það er hvetjandi að vinna ,,láglaunastörf" en menn fara ekki bara og gerast öryrkjar eða þiggja atvinnuleyisbætur eins og nú er raunin".
Maður gefur ekki barni fullan poka af nammi óskilyrðislaust og segir síðan ,,Nei, komdu með nammið - það eru fleiri börn hérna" eða jú kannski, en viðskiptamenn eru engin börn:)
Það ætti samkvæmt hagfróðum mönnum á ,,vinstri vængnum" að vera tiltölulega lítið mál ef að ríkisvaldið tekur landbúnaðarkerfið í gegn, hækkar örlítið skatt í sjávarútvegi og nær samningum við viðskiptalífið að lágmarkslaun séu 150 þúsund krónur skattfrjálsar.
Að mínu mati er það viðunandi árangur og af hverju ekki?
PS. Er einhver góð ástæða fyrir því að sömu mennirnir og hafa farið margfalt fram úr öðrum stéttum í launaþróun fái einnig að borga minni skatt? Það finnst mér undarleg fræði.
Mér finnst einnig það sem þú kallar merg málsins auk þess óttalega Hannesarleg skrif.
Folk re hreinleg aósátt með það ef að einhverjir menn ætla að beita hótunum eða þvingunum ef að þeir verði látnir borga skatta á við aðra.
Þjóðarsáttin var og er auðvitað ekki hugtak af þessum toga, heldur þar sem allir helstu gerendur komu saman, í umhverfi sem þá var auðvitað ekki eins flókið en samt á margan hátt erfiðara (sökum peningaleysis) og sömdu um sátt svo að allt færi ekki hér til andskotans... verðbólga og atvinnuleysi og annað slíkt.
Það ætti ekki að vra flókið að koma upp slíkum fundi þar sem forráðamenn launþega hafa áhuga á hærri launum, ríkisstjórnin hefur áhuga á góðri útkomu í kosningum og viðskiptamenn vilja eflaust vera öruggir um umhverfið sitt og fá að koma að þeirri stjórnun um hvernig yrði greitt úr málinu og auk þess að skapa sér betri ímynd og þá fyrst byrjar kaupæðið og allt á blússandi fíling í hagkerfinu (barnaskólahagfræði:) )
Jæja þetta er orðið ikið meira en nóg.
Kv.Bjarni

5:07 f.h.  
Anonymous Nafnlaus said...

Nei, núna er ég brjálaður. Var búinn að skrifa álíka mikið um aðra hugmynd sem kom ekki inn.
Aðeins stuttlega því að ég er orðinn þreyttur.
Mörgum af þessum viðskiptamönnum er mjög annt um sína persónu... að lúkka vel.
Spáðu í því ef að ríkið gæti samið við þá um einhver verkefni.
Baugsfeðgar gætu borgað upp á nokkrum árum Sundabraut, hún gæti jafnvel verið gul og bleik.
KB banki gæti sett bronsað logo sitt á mislæg gatnamót Kringlumýra- og Miklubrautar.
Landsbankinn gæti verið með auglýsingu í sjónvarpi ,,Björgólfur malbikar vestfirði svo að þú getir notið þeirra".
Hannes Smárason gæti verið með launþegalottó Flugleiða, þar sem x margar fjölskyldur yrðu dregnar út í mánuði til að fara í lúxusutanlandsferð o.s.frv.
Eitthvað eins og launþegalottó myndi virkilega ýta undir stemmningu í þjóðfélaginu, auk þess góð auglýsing...
þetta er klink miðað við allan hagnaðinn, eins og ég færi og gæfi litlu barni frostpinna og bland í poka fyrir 500 kr. - mig munar litlu um það en gleði barnsins er mun meiri.
Bara hugmynd, kveðja Bjarni

6:13 f.h.  
Anonymous Nafnlaus said...

Var að berast Moggi í hönd og ánægjulegt að sjá að Styrmir er sammála mér í ritstjórnargrein sinni, kannski að Styrmir og Davíð Oddsson sem er sömu skoðunar gangi bara í Samfylkinguna:)

6:59 f.h.  
Anonymous Nafnlaus said...

1. Ég átti við að þeir skapi auð fyrir þjóðfélagið, því skattur af peningum þýðir auður eða tekjur fyrir ríkið.

2. Hver er að smeygja sér frá því að borga skattana sína? Allir hálaunamenn sem komu fram í blaði Frjálsrar verslunar borga greinilega skattana sína. A.m.k. er umræðan til kominn vegna þeirra.

Svo er annað mál hvort menn borgi skattana sína í þessu landi eða öðru landi. Þeir sem fara með peningana úr landi eru í versta falli vanþakklátir. Engu að síður er ekki hægt að reiða sig á góðmennsku manna þegar kemur að skattlagningu, þ.e að þeir borgi hvaða skattprósentu sem er bara af því að þeir eru hollir gamla stærðfræðikennaranum sínum. Óskandi væri ef hlutirnir væru þannig en eins og með öfundina, þá virðist græðgin einnig vera til staðar í mönnum. Misjafn sauður er í mörgu fé og þrátt fyrir að við tveir myndum eflaust ekki fara með fjármagn okkar úr landi, þá eru margir aðrir sem gera það. Ekki viljum við binda niður fjármagn með lagasetningu og fara á tíma góðmálma sem skiptimyntar á milli landa.


3. Auðvita vill enginn að ættingi sinn liggi á undirmönnuðu sjúkrahúsi. En hvort sem talað er um hlutina í stærra eða minna samhengi þá er engin tenging á milli hárra launa þessarra aðila og lágra launa annarra. Gaman væri ef sem flestir væru með há laun. Hins vegar er það svo að ríkið borgar laun í þeim starfsgreinum sem þú nefndir. Um leið og sífellt fleiri og fleiri verða eldri kostar það velferðarkerfið meira að halda þeim uppi. (Kalt en satt)Ef einnig eru borguð há laun í þessum geirum kostar það ríkið mikla peninga, sem það þarf að fá úr skattheimtu en ekki er endalaust hægt að hækka skatta því á endanum hætta þeir að skila sér í þjóðarbúið því reynslan sýnir að fleiri ,,víkja sér" undan skatti þegar skattar eru háir.

Þess vegna eru t.d. einkaskólar lausnin þar sem hægt er að borgar hærri laun og bla bla bla og Linda getur hoppað úti á engi fullu af blómum. (þú veist hvað ég er að fara að skrifa)

4. Við erum alveg sammála um það að landbúnaðarkerfið er hneisa og fátt við það að bæta og mætti alveg nota þessa peninga í eitthvað gáfulegra ég er sammála því.

Mogginn er orðinn málsgagn vinstri manna á Íslandi.

Vel getur verið að hér sé um hannesarleg skrif enda margt líkt með kúk og skít (:

Þetta er komið gott, ég er líka þreyttur.

11:38 f.h.  
Anonymous Nafnlaus said...

Þetta er vitsmunaleg umræða á skemmtilegum nótum.

4:59 e.h.  
Anonymous Nafnlaus said...

1.Ok

2. Ég hef nú ekki lesið blaðið frekar en áður, kemur mér lítið við en það
má segja að menn smeygi sér fram hjá skatt þegar þeir gefa upp á sig 75 þúsund krónur á mánuði.
Það er rétt að menn eiga ekki að reiða sig á góðmennsku manna og þess vegna hefði verið gott að setja skýr lög svo að það væri ekki þeirra að ráða því.
Það þarf ekkert að binda niður fjármagn, ástandið er ekki bara svona hérlendis - ESB og Bandaríkin ættu hreinlega að taka sig saman og setja þvinganir á skattaparadísir og þaga þar með niður í þeim mönnum sem segja ,,þá fer ég bara með peningana annað". Því að þó að það sé misjafnt skattahlutfall t.d. innan ESB er ekkert land nálægt þessum skattaparadísum.

3. Punnkturinn er sá að þetta kostar allt og við stöndum sameiginlega að þessu. Þess vegna ætti t.d. fyrirtæki ekki að greiða minni skatt en almenningur - eins og stendur svo réttilega í Mogganum, þetta átti bara að vera tímabundið breytting til að láta hlutina rúlla.
Hvers vegna ætti t.d. maður sem rekur sitt eigið skúringarfyrirtæki og er eini starfsmaðurinn að borga minni skatta en móðir mín þótt að hún sé að vinna fyrir ríkið?
Mætti ekki segja að hver maður sé sitt eigið fyrirtæki sem selur þekkingu sína, reynslu, vinnuafl eða hvað eina?
Og ef svo er, hver sér þá um framkvæmdir ríkisins?

Held að menn verði svo í hinu síðastnefnda í það minnsta að bíða eftir því að eitthvað rætist úr sambærilegu bandarískri mennta- og heilbrigðisstefnu áður en menn ganga fram af þeim kletti:)

4.Já sammála þar.



En einn spurning að lokum.
Finnst að menn eiga skilið há laun þegar árangur er góður, því að samkvæmt þeim er þetta allt þeim að þakka, verða þá ekki menn að greiða úr eiginn buddu þegar illa árar?
Hvar er annars ábyrgðin?
Er allt í lagi að þiggja segjum 100 milljónir á ári fyrir árangurstengd laun þegar gróði fyrirtækisins er 200 milljarðar en borga síðan ekki úr eiginn vasa 100 milljónir ef að hallinn er ekki sá sami næsta ár?
Nei, þá er það auðvitað hlutafjáreigendur sem borga og laun manna minnka lítilega!
Þetta er réttlætið:)
Kv.Bjarni

7:55 f.h.  
Anonymous Nafnlaus said...

1. Myndu Esb og Bandaríkin þá byrja á loftárásum á Cayman Islands? Á að þvinga þjóðir frá þeirra helstu tekjustofni svo allir vestrænir stærðfræðikennarar þessa heims verði betur launaðir?

2. Ég er sammála því að það er lítið samræmi í því að maður með skúringarfyrirtæki þurfi að borga u.þ.b. 28% skatta en móðir þín 36% - persónuaflátt. Enda tel ég að það ætti að vera markmið ríkisstjórnarinnar að lækka tekjuskatta (eins og til stóð að gera)

3.(svar við spurningu) Að sjálfsögðu er ábyrgp hálauna bankamanna fólgin í því að skapa hlutafjáreigndum tekjur því annars verða þeir reknir.

1:44 e.h.  
Anonymous Nafnlaus said...

1.Mér finnst nú ólíklegt að kæmi til þess en það hefur nú verið r´saðist á lönd í Mið-Austurlöndum af minni ástæðu - Bush og Blair gætu örugglega troðið Cayman eyjum inn í öxulveldi hins illa:)

2. En ef að móðir mín og aðrir greiða sömu skatta og aðrir þá þýðir það yfirleitt minni skatttekjur og þegar ríkið getur ekki einu sinni malbikað vestfirði þá má það nú varla við minni skatttekjum. Þess vegna verður að brúa bilið milli lauþega og fyrirtækja, sumir hafa nefnt 20% flatan skatt sem ætti væntanlega ekki að verða til þess að fæla fyrirtæki frá því að lönd eins og Írland eru með 18% skatt að ég síðast vissi. Með þessu myndi tvennt vinnast, launafólk greiddi minni skatt og hefði því meira á milli handanna og staða ríkissjóð myndi jafnvel vænkast örlítið og þá mætti hækka laun láglauna ríkisstarfsmenn lítilega (og að á móti kæmi auk þess minni skattar eins og áður var sagt). Gleymum því ekki að þrátt fyrir dugnað og visku starfsmanna bankanna að þá sína láglauna starfmenn ríkisins líka dugnað og visku (t.d. kennarar) sem síðan skilar sér út í þjóðfélagið (t.d. með starfmönnum bankanna.
Væri ekki skrítið ef að Sir Alex og hans starfstétt væri með skúringarlaun en leikmennirnir sjálfir með sín laun, bara vegna þess að þeir vinna leikina og skila margskonar tekjum til félagsins en Ferguson og co. sem fleytir þeim þangað fá ekkert. Maður spyr sig.

3. En það er auðvitað ekki þannig, ef að við tökum öfgafullt dæmi að hætti Hannesar og spyrjum hvað myndi gerast ef að hlutabréfamarkaðir féllu á morgunn eins og 1929 í Bandaríkjunum - þá myndu hinir arðtengdu vera snöggir að koma sínum hlutabréfum í sölu og fjármunum undan, t.d. á Cayman eyjum og svo yrðu þeir ekki reknir heldu fengu starfslokasamning eins og allir aðrir fávitar sem hafa fokkað hlutum upp og haldið annað. Þeir myndu ekki þurfa að taka nokkra ábyrgð á skaðanum en bera þó greinlega alla ábyrgð þegar það er hagnaður innan fyrirtækisins... og hvert yrði leitað þegar allt færi í fokk, kannski eins og svo oft áður í sögunni í ríkissjóð?

En eins og maðurinn segir í smeðjulegu Orkuveitu - auglýsingunni ,,svona viljum við hafa það - babara og allt í góðu lagi" :)

Kv.Bjarni

PS. Verðum að taka hádegismat í vikunni, er í fríi fram á þriðjudag.

7:28 e.h.  
Anonymous Nafnlaus said...

Vilji menn hins vegar kvarta fyrir hönd frjálshyggjunnar um hinn hræðilega skatt, þá ættu menn einmitt að beina augum til bankanna og spyrja ,,hvers vegna er almenningur skattlagður við notun á debetkortum?"
Því hvað er það annað en skattur að láta fólk borga fyrir að nota peningana sína.
Samkvæmt reiknistofu bankanna eru debetkortafærslur árlega 60.000.000 (og fer hækkandi) miðað við að 10 kr eru greiddar fyrir hverja færslu þá eru bankarnir að skattleggja almenning um 600 milljónir, bara fyrir færslur.
Hvar eru talsmenn einstaklingsins hér?
Ofan á þetta bætast síðan fáránlegur skattur ef fólk fer óafvitandi yfir heimildina þar sem kortafyrirtæki og bankarnir láta fólk ekki hafa síhringikort.
Og hvað er málið með að rukka fólk um 100 kr fyrir hverja millifærslu á milli banka á tækniöld?
En þar sem ég er ekkert sérstaklega fróður um þessi fyrirtæki þá get ég ekki nefnt fleira í bili
Ég heimta að þú blásir út um þetta á síðunni þinni sem talsmaður einstaklingsins.
Kv. Bjarni Þór

9:19 e.h.  
Anonymous Nafnlaus said...

Nú þykir mér menn vera farnir að seilast ansi langt frá umræðunni sem við vorum að tala um áður.

Skemmtilegt að þú skulir nefna þjónustugjöld skatta. Munurinn á gjöldum bankanna og sköttum er hins vegar sá að þú þarft ekki að nota debetkortið þitt en þú þarft að borga skatta. Þú getur notað kreditkort eða beinharða peninga í stað þess að nota debet kortið.

Því tel ég enga ástæðu vera fyrir því að blása eitt né neitt út á síðunni minni nema kannski undir fyrirsögninni ,,Fólk borgar fyrir þjónustu" og lýsa síðan virkni debetkorta, gsm síma, internetsins o.s.frv.

Einnig hlýtur það að vera á ábyrgð fólksins að fá sér síhringikort ef það vill ekki fylgjast með sínum reikningi. Árinni kennir illur ræðari og þó að ég geti viðurkennt að mér finnist svívirðilega dýrt að fara fram yfir, þá veit ég að það er mér að kenna.

(fyrri færsla)

Það er að vísu hárrétt hjá þér að Bandaríkin gætu sennilega troðið Caymen Islands inn í öxulveldi hins illa og þeir yrðu sennilega ekki lengi að fá stuðning Íslendinga.
(Og ekki ólíklegt að í baksamningum fengu Íslendingar að auka hrefnukvóta sinn um 4 hrefnur )


Í sambandi við fyrri færsluna þá er 18 % skattur á fyrirtæki á Íslandi auk 10% fjármagnstekjuskatts.


Ég er heldur betur til í að taka lunch í vikunni.

1:33 f.h.  
Anonymous Nafnlaus said...

Við skulum ekki einu sinni byrja að tala um satanísk kreditkort.
Þar að auki þurfti ég að borga reikning um í fyrradag og var rukkaður um 190 kr í færslugjöld - sem fólst í því að renna bréfi í gegnum eina maskínu. Það ætlar auk þess enginn að segja mér að það kosti bankanna nokkuð þegar debetkort er straujað, færslugjaldið ætti að vera innan við krónu.
Málið með síhringikort er að fólk heldur almennt að það sé með síhringi kort - hringir í bankann og inneignin er einhver 5000 kr og straujar kortið sitt 5 sinnum yfir daginn án þess að eiga raunverulega innistæðu og þarf svo að fara í bankann um næstu mánaðarmót til að fá síhringikort þegar það þarf að borga 3500 kr fyrir að fara yfir á korti - hver kannast ekki við þessa sögu?

Ég veit hvernig hvernig skattur reiknast á fyrirtæki, en hafa menn ekki verið að tala um það að hagkvæmast yrði að hafa flatan 20% prósent skatt (það myndi einhvern veginn hámarka skatttekjur, því þá myndu menn ekki hafa fyrir því að svíkja undan eða borga hann annars staðar eða er maður að láta þessa viðskiptamenn fífla sig... helvíti slæmt ef að allir hugsa svona og ætla að fara að vera í uppboði við aðrar þjóðir... hvar endar þetta þá allt saman og hvar fær ríkissjóður peninga? Er það ekki einmitt þess vegna sem þjóðir reyna nú að ná samningum sín á milli líkt og sveitafélög á Íslandi um ákveðin skatt á bilinu 10-14%.

1:17 e.h.  

Skrifa ummæli

<< Home